Mijn huisdier is overleden: wat nu?

Wanneer een huisdier overlijdt, laat dat een grote leegte achter binnen het gezin. Het afscheid van een huisdier is dan ook een emotioneel moment dat vraagt om zorg, aandacht en bewuste keuzes. Toch weten veel baasjes niet precies wat er gebeurt na het overlijden van hun dier of welke mogelijkheden er zijn om een passend afscheid te regelen. Kies je voor destructie, crematie, resomatie of misschien een begrafenis? In dit artikel vertellen we meer over de verschillende mogelijkheden na het overlijden van een huisdier, zodat je, wanneer dat moeilijke moment ooit aanbreekt, een keuze kunt maken die past bij jou en bij het dier dat zo een belangrijk deel van je leven was.

Huisdier overleden: wat zijn de opties?

1. Destructie van huisdieren

In het verleden werd in Nederland relatief vaak gekozen voor destructie van overleden huisdieren. Dit was lange tijd de standaardprocedure bij veel dierenartsen wanneer er geen andere wens werd uitgesproken. De keuze voor destructie werd mede bepaald door de lage kosten en het gemak voor het baasje. Als het dier al overleden was, hoefde de eigenaar in principe niets meer te doen. Ook onwetendheid speelde een belangrijke rol. Veel mensen gingen er onterecht van uit dat destructie hetzelfde was als crematie. In werkelijkheid is dat niet het geval. Bij destructie worden de dieren opgehaald en naar een verwerkingsbedrijf gebracht, waar ze worden gescheiden in diermeel en vetten. Deze worden vervolgens gebruikt als brandstof of grondstof.

Tegenwoordig is er gelukkig veel veranderd. Door betere voorlichting, meer openheid en de komst van gespecialiseerde uitvaartorganisaties voor huisdieren, zijn baasjes zich bewuster van de mogelijkheden die ze hebben. Dankzij de beschikbaarheid van informatie online kunnen ze nu kiezen voor een afscheid dat echt past bij hun wensen en hun huisdier. Wil je geen destructie, dan is het belangrijk dat je dit expliciet aangeeft bij de dierenarts.

2. Huisdier in de tuin begraven

Net zoals bij mensen, kun je ook kiezen voor een begrafenis als een dier is overleden. Wil je jouw huisdier begraven, dan zijn er verschillende opties. Denk bijvoorbeeld aan je eigen tuin. Dit kun je echter niet zomaar doen. Er is hier een eenduidige wetgeving over: je mag je huisdier begraven in de tuin, mits deze niet in plastic gewikkeld wordt. Daarnaast moet de grond jouw eigendom zijn, dus geen tuin van een huurhuis of erfpacht. De regels en voorwaarden kunnen per gemeente verschillen, houd hier dus wel rekening mee. Neem voor vragen contact op met de gemeente waarin je het dier wilt begraven.

Begraven in de tuin: 3 tips

1. Leg je huisdier in een kartonnen doos of wikkel je huisdier in een linnen kleedje of papier.
2. Graaf een graf van minimaal 1 meter onder de grond. Zorg voor genoeg ruimte.
3. Zorg eventueel voor een mooie grafaanduiding zodat het plekje waar je je huisdier hebt begraven herkenbaar is. Dit kan bijvoorbeeld een mooi plantje of een tegeltje zijn.

3. De dierenbegraafplaats

Je kunt er ook voor kiezen om je overleden huisdier te laten begraven op een dierenbegraafplaats. Dit is een plek waar huisdieren hun laatste rustplaats krijgen, vaak in een vredige en groene omgeving. Naast het begraven is op veel dierenbegraafplaatsen ook het uitstrooien van de as, na een crematie, mogelijk. Op een dierenbegraafplaats kun je een persoonlijke uitvaart laten verzorgen voor je hond, kat of ander huisdier. Zo is het vaak mogelijk om je dier op te baren voor een mooi en rustig afscheid. Bij een individuele begrafenis krijgt je huisdier een eigen graf, waarin het kan worden begraven in een mandje of kistje.

4. Huisdier cremeren

Individuele crematie huisdier

Naast begraven kun je er ook voor kiezen om je huisdier te cremeren. Bij een individuele crematie kun je een urn met as mee meenemen naar huis. Je bepaalt daarna zelf wat je met de as doet. Je kunt deze bijvoorbeeld overzetten in een andere mooie dierenurn of een herinneringssieraad. Maar je kunt er ook voor kiezen om de as uit te strooien op een bijzondere plek.

Collectieve crematie huisdier

In plaats van een individuele crematie kun je ook kiezen voor een collectieve crematie. Hierbij wordt het huisdier in een groep van meerdere huisdieren gecremeerd. De crematie vindt plaats binnen drie werkdagen na de aankomst van je huisdier bij het crematorium. Er wordt overigens wel op toegezien dat alle dieren van dezelfde soort zijn, zodat katten bijvoorbeeld alleen bij katten liggen. De as wordt vervolgens uitgestrooid op een speciaal veld.

5. Huisdier resomeren

Resomeren, ook wel bekend als watercrematie of alkalische hydrolyse, is een relatief nieuwe en duurzame uitvaartmethode die steeds meer aandacht krijgt als alternatief voor traditionele crematie of begrafenis. Bij dit proces wordt het lichaam van het dier in een bad met water en een basische (alkalische) oplossing geplaatst, waardoor het organisch materiaal geleidelijk oplost. Wat overblijft, zijn hoofdzakelijk de botstructuren die daarna worden vermalen tot een fijn, wit aspoeder. Doordat er geen verbranding plaatsvindt, is resomeren milieuvriendelijker. Het verbruikt doorgaans minder energie en produceert geen roet of verbrandingsgassen. Verder kan bij resomeren vaak een microchip of implantaat uit het lichaam worden teruggehaald, wat bij vlamcrematie soms verloren gaat. Het proces duurt gewoonlijk ongeveer 20 uur, al kunnen de exacte tijden variëren afhankelijk van de gebruikte apparatuur en het gewicht van het dier.

6. Huisdier doneren aan de wetenschap

Het is ook mogelijk om je overleden huisdier te doneren aan de wetenschap. In dat geval wordt het dier gebruikt voor anatomisch onderwijs of wetenschappelijk onderzoek, zodat studenten diergeneeskunde en onderzoekers beter kunnen leren over het dierenlichaam en ziekten. Je kunt ervoor kiezen om je huisdier via de dierenarts te laten overdragen of het zelf rechtstreeks naar de Universiteit Utrecht te brengen. Meer informatie over het doneren van overleden huisdieren vind je op de website van Stichting Proefdiervrij. Deze stichting werkt samen met de Universiteit Utrecht en diverse dierenklinieken, en geeft duidelijke uitleg over hoe het donatieproces verloopt en wat je kunt verwachten.

Bron: NVWA, Afscheid van een huisdier